Aşağı ətrafın atravmatik (revaskularizasiyasından sonra yaranan) kompartment sindromu

Əzələ və sinirlərin yerləşdiyi fassial kompartmentlərdə təzyiqin artması nəticəsində qan dövranının pozulması və toxuma işemiyası ilə xarakterizə olunan təcili cərrahi vəziyyət

Etiologiya və Risk Faktorları

Revaskularizasiya sonrası reperfuziya nəticəsində əzələ toxumasında ödem və qan sızması baş verə bilər, bu da kompartment daxilində təzyiqin artmasına səbəb olur.

Əlavə risk faktorları:

  • Uzun müddətli işemiyadan sonra ani reperfuziya
  • Geniş damar trombozu və ya emboliya
  • Gecikmiş müdaxilə və ya təxirə salınmış revaskularizasiya
  • Antikoaqulant terapiya və ya koagulasiya pozğunluqları


Klinik Əlamətlər

  • Şiddətli və davamlı ağrı, xüsusilə passiv hərəkətlər zamanı
  • Ətrafda gərginlik və şişkinlik
  • Hissiyatın azalması və ya paresteziya
  • Motor funksiyanın zəifləməsi
  • Palpasiyada sərt və ağrılı əzələlər


Diaqnostika
Klinik qiymətləndirmə əsasdır. Əlavə olaraq, kompartment daxilində təzyiq ölçülməsi aparıla bilər. Əgər təzyiq 30 mmHg-dən yüksəkdirsə və ya perfuziya təzyiqi (diastolik qan təzyiqi - kompartment təzyiqi) 30 mmHg-dən aşağıdırsa, kompartment sindromu ehtimalı yüksəkdir.


Müalicə
Əsas müalicə üsulu təcili fassiotomiya əməliyyatıdır. Bu prosedurla təsirlənmiş kompartmentlər açılır və təzyiq azaldılır. Əməliyyat nə qədər tez aparılsa, əzələ və sinir toxumalarının bərpası şansı bir o qədər yüksək olur. Gecikmiş müdaxilə nekroz, infeksiya və hətta amputasiya ilə nəticələnə bilər.

  1. American Academy of Orthopaedic Surgeons. (2018). Management of Acute Compartment Syndrome Clinical Practice Guideline
  2. Springer Medizin. (2022). Management von Komplikationen operativer Revaskularisationen
  3. StatPearls. (2023). Acute Compartment Syndrome.

5 baxış, 1 bəyənmə 24-05-2025

Dr. med. Zaur Guliyev

Ürək-damar cərrahiyyəsi
Həkim-mütəxəssis

24 baxış, 1 bəyənmə
Qoşulma tarixi: 01-05-2025

Dr. med. Zaur Guliyev